Standardy Ochrony Małoletnich

Standardy Ochrony Małoletnich Koło Przyjaciół Korczakowa

Podstawowym celem wprowadzenia standardów jest zapewnienie bezpieczeństwa małoletnim podopiecznym stowarzyszenia KPK w czasie trwania imprez przez nie organizowanych, dbałość o ich dobro, uwzględnianie ich potrzeb i podejmowanie działań w ich jak najlepszym interesie.  

I. Cele wprowadzenia Standardów

    1. zwrócenie uwagi pracowników zatrudnianych przez KPK do pracy z dziećmi, rodziców (opiekunów prawnych) i podmiotów  współpracujących na konieczność podejmowania wzmożonych działań na rzecz ochrony małoletnich przed krzywdzeniem; 
    2. określenie zakresu obowiązków pracowników w działaniach podejmowanych na rzecz ochrony podopiecznych przed krzywdzeniem; Wszyscy członkowie personelu są zobowiązani do zapoznania się ze standardami ochrony małoletnich obowiązującymi na imprezach organizowanych przez KPK, co poświadczają podpisem stosownego oświadczenia (zał. Nr 1);
    3. wypracowanie adekwatnej procedury do wykorzystania podczas interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletnich; 
    4. wprowadzenie wzmożonej działalności profilaktyczno – wychowawczej w zakresie zapewnienia ochrony dzieci i młodzieży przed przemocą. 

II. Definicja krzywdzenia

Krzywdzenie – należy przez to rozumieć każde zamierzone lub niezamierzone działanie, lub zaniechanie działania jednostki, instytucji, lub społeczeństwa jako całości i każdy rezultat takiego działania, lub bezczynności, które naruszają równe prawa i swobody podopiecznego placówki i/lub zakłócają ich optymalny rozwój. 

Wyróżnia się następujące formy krzywdzenia: 

  1. przemoc fizyczna – przemoc, w wyniku której małoletni doznaje faktycznej fizycznej krzywdy lub jest nią potencjalnie zagrożony. Krzywda ta następuje w wyniku działania bądź w wyniku zaniechania działania ze strony rodzica lub innej osoby odpowiedzialnej za małoletniego, lub ze strony osoby, której małoletni ufa, bądź która ma nad nim władzę. Przemoc fizyczna wobec małoletniego może być czynnością powtarzalną lub jednorazową; 
  2. przemoc psychiczna – to przewlekła, nie fizyczna, szkodliwa interakcja pomiędzy małoletnim a opiekunem, obejmująca zarówno działania jak i zaniechania. Zaliczamy do niej m.in.: niedostępność emocjonalną, zaniedbywanie emocjonalne, relację z małoletnim opartą na wrogości, obwinianiu, oczernianiu, odrzucaniu, nieodpowiednie rozwojowo lub niekonsekwentne interakcje z małoletnim, niedostrzeganie lub nieuznawanie indywidualności małoletniego i granic psychicznych pomiędzy rodzicem a małoletnim; 
  3. wykorzystywanie seksualne – włączanie małoletniego w aktywność seksualną, której nie jest on w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody i/lub na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób i/lub która jest niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa. Z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi między małoletnim a dorosłym lub małoletnim a innym małoletnim, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy; 
  4. zaniedbywanie małoletniego – chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie jego podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych i/lub nierespektowanie jego podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w rozwoju. Do zaniedbywania dochodzi w relacji małoletniego z osobą, która jest zobowiązana do opieki, wychowania, troski i ochrony dziecka. 

III. Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu

  1. KPK dba, aby osoby zatrudnione do pracy z dziećmi w ramach organizowanych imprez, zarówno osoby pracujące na podstawie umowy – zlecenia w charakterze wychowawców i instruktorów, jak i wolontariusze, stażyści, praktykanci, posiadały odpowiednie kwalifikacje i kompetencje do pracy z dziećmi oraz nie stanowiły dla nich zagrożenia;
  2. Przed dopuszczeniem do wykonywania czynności z małoletnimi wymagane jest zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego oraz Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Figurowanie w Rejestrach wyklucza możliwość zatrudnienia. 

IV. Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi a personelem

Podstawową zasadą relacji między małoletnimi, a personelem  jest działanie dla dobra dziecka, z poszanowaniem jego godności, z uwzględnieniem jego emocji i potrzeb oraz w jego najlepszym interesie, w szczególności: 

  1. utrzymywanie profesjonalnej relacji z podopiecznymi i reagowanie względem nich w sposób niezagrażający, adekwatny do sytuacji i sprawiedliwy wobec innych podopiecznych; 
  2. zachowanie cierpliwości i szacunku w komunikacji z podopiecznymi, podkreślające zrozumienie dla uczuć przeżywanych przez nich, nie wymuszające zwierzeń na siłę i okazujące zainteresowanie, wsparcie i gotowość do rozmowy; 
  3. nie zostawianie dziecku nieograniczonej wolności, wyznaczanie jasnych granic postępowaniu i oczekiwań, egzekwując konsekwencje za ich nieprzestrzeganie, ucząc tym samym, że odpowiedzialność jest po stronie podopiecznego, a konsekwencje wynikają z jego działania; 
  4. reagowanie w sposób adekwatny do sytuacji i możliwości psychofizycznych dziecka, w tym dostosowanie poziomu komunikacji do możliwości intelektualnych i emocjonalnych podopiecznego; 
  5. równe traktowanie podopiecznych bez względu na płeć, orientację seksualną, niepełnosprawność, status społeczny, kulturowy, religijny i światopogląd; 
  6. fizyczny kontakt z podopiecznym możliwy tylko jako odpowiedź na realne potrzeby dziecka w danym momencie, z uwzględnieniem jego wieku, płci, kontekstu kulturowego i sytuacyjnego. Na kontakt fizyczny (np. przytulenie) podopieczny zawsze musi wyrazić zgodę, chyba że kontakt ten konieczny jest ze względu na zapewnienie bezpieczeństwa podopiecznemu lub pozostałym osobom;
  7. ustalanie reguł i zasad pracy w grupie, jasne określanie wymagań i oczekiwań wobec podopiecznego, stanowcze reagowanie na zachowania niepożądane; 
  8. panowanie pracownika nad własnymi emocjami; 
  9. jeśli podopieczny i jego rodzice są osobami bliskimi wobec pracownika, zachowuje on poufność wszystkich informacji dotyczących innych podopiecznych placówki. 

V. W relacji personelu z małoletnimi niedopuszczalne jest: 

    1. stosowanie przemocy w jakiejkolwiek formie, w tym stosowanie kar fizycznych, wykorzystywanie relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby); 
    2. zawstydzanie, upokarzanie, lekceważenie i obrażanie podopiecznych; 
    3. podnoszenie głosu, krzyczenie na podopiecznych, chyba że wymaga tego zapewnienie bezpieczeństwa podopiecznemu i innym osobom;
    4. ujawnianie informacji wrażliwych (wizerunek, informacja o sytuacji rodzinnej, medycznej, prawnej itp.) dotyczących dziecka wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych podopiecznych; 
    5. zachowywanie się w obecności dzieci w sposób niestosowny, np. poprzez używanie słów wulgarnych, czynienie obraźliwych uwag oraz nawiązywanie w wypowiedziach do atrakcyjności seksualnej; 
    6. nawiązywanie z podopiecznym jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych, ani składanie mu propozycji o nieodpowiednim charakterze, kierowanie do niego seksualnych komentarzy, żartów, gestów oraz udostępnianie podopiecznym treści erotycznych i pornograficznych, bez względu na ich formę; 
    7. faworyzowanie podopiecznych; 
    8. utrwalanie wizerunku dziecka (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) bez zgody dziecka i jego opiekunów prawnych; 
    9. proponowanie podopiecznym alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji psychoaktywnych, spożywanie ich wspólnie z uczniami lub w ich obecności; 

VI. Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi podopiecznymi 

  1. Podstawową zasadą wzajemnych relacji między podopiecznymi  jest działanie z szacunkiem, uwzględniające godność i potrzeby innych.
  2. Niedozwolone jest w szczególności:
  • stosowanie przemocy wobec jakiegokolwiek podopiecznego, w jakiejkolwiek formie; 
  • używanie wulgarnego, obraźliwego języka; 
  • upokarzanie, obrażanie, znieważanie innych uczestników zajęć; 
  • zachowanie w sposób niestosowny, tj. używanie wulgarnych słów, gestów, żartów,  
  • kierowanie obraźliwych uwag, w tym o zabarwieniu seksualnym; 
  • stosowanie zastraszania i gróźb; 
  • utrwalanie wizerunku innych uczniów poprzez nagrywanie (również fonii) i fotografowanie bez uzyskania zgody;
  • udostępnianie między małoletnimi substancji psychoaktywnych i używanie ich w swoim otoczeniu.  

VII. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych 

    1. Najmłodsi podopieczni (turnusu I i III) oddają telefony i inny sprzęt elektroniczny do depozytu i korzystają z niego w wyznaczonym regulaminowo czasie.
    2. Starsi uczestnicy (turnusu II) mogą zatrzymać telefony, lecz korzystają z nich zgodnie z regulaminem danej imprezy.

VII. Zasady podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia małoletniego

    1. Poinformowanie wszystkich członków personelu o społecznym i prawnym obowiązku  zawiadamiania instytucji o możliwości popełnienia przestępstwa na szkodę małoletnich
    2. Udostępnianie danych teleadresowych placówek pomocowych, zajmujących się ochroną dzieci oraz zapewniających pomoc w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia w tym numeru telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży.
    3. Wprowadzenie procedury podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego (zał.nr 3). 
    4. Prowadzenie dokumentacji przebiegu interwencji (zał.nr 2) Karta interwencji dołączana jest do karty kwalifikacyjnej dziecka i przechowywana u kierownika danej imprezy, a po jej zakończeniu w archiwum KPK.

IX. Zasady udostępniania standardów rodzicom/opiekunom prawnym oraz podopiecznym KPK

    1. Dokument Standardy Ochrony Małoletnich znajduje się w siedzibie KPK oraz każdorazowo u kierownika organizowanej imprezy i jest dostępny dla pracowników, podopiecznych i ich rodziców/opiekunów prawnych oraz wolontariuszy, praktykantów i stażystów. Wersja skrócona dostosowana dla podopiecznych jest wyeksponowana w widocznym miejscu wraz z regulaminem imprezy.
    2. Kierownik imprezy jest zobowiązany do zapoznania wszystkich pracowników, wolontariuszy, praktykantów, stażystów z dokumentem niezwłocznie po wejściu dokumentu w życie lub w dniu podjęcia pracy przez nową osobę, co zostaje poświadczone podpisem na oświadczeniu. (zał. Nr 1)
    3. Dokument zostaje opublikowany na stronie KPK, a rodzice podopiecznych imprezy zobowiązani są do zapoznania się z nim, co poświadczają podpisem w stosownym załączniku.
    4. Kierownik imprezy wraz z wychowawcami mają obowiązek zapoznania podopiecznych  ze Standardami w wersji dla małoletnich oraz omówienia ich w  sposób dostosowany do wieku i możliwości poznawczych, aby były zrozumiałe i nie budziły wątpliwości małoletnich.

X. Zasady ewaluacji i aktualizacji standardów

    1. Przegląd i aktualizacja standardów odbywa się nie rzadziej niż raz na dwa lata;
    2. Za ewaluację dokumentu odpowiada Prezes KPK lub osoba przez niego wyznaczona;
    3. Pracownicy placówki oraz podopieczni zgłaszają wszystkie zaobserwowane naruszenia standardów kierownikowi imprezy lub osobie przez niego wyznaczonej, która prowadzi rejestr takich zdarzeń. 
    4. Kierownik reaguje na zgłoszone naruszenie standardów, by nie dopuścić do powtórzenia naruszeń korzystając z dostępnych regulaminowo narzędzi;
    5. Kierownik lub osoba przez niego wyznaczona może w każdym momencie trwania imprezy zwołać zebranie wychowawców, by omówić zdarzenia naruszeń standardów, sposoby radzenia sobie z takimi zdarzeniami lub konieczność wprowadzenia zmian w standardach lub nowych zasad. Z zebrania sporządza się notatkę służbową.

O zaktualizowanych standardach informuje się cały personel, podopiecznych i ich rodziców/opiekunów prawnych. 

Poniżej pełen tekst Standardów wraz z załącznikami i wersją uproszczoną dla małoletniego.

KPK standardy ochrony małoletnich

Pomagają nam